Quantcast
Channel: Διυλίζοντας εικόνες ΛΕΞΕΩΝ και καταπίνοντας την πολυσημία των χρωμάτων τους
Viewing all articles
Browse latest Browse all 242

Η σιγουριά της αμφιβολίας: σκέφτομαι άρα υπάρχω, βέβαια, αλλά «εν οιδα ότι ουδέν οίδα»

$
0
0
Πως ξέρεις ότι γνωρίζεις τα πράγματα που γνωρίζεις; Αν δεν απαντήσεις «απλά τα ξέρω» αυτό που απομένει τι είναι; Πως ξέρεις το οτιδήποτε αν στην πραγματικότητα δεν γνωρίζεις το οτιδήποτε; Το γνωστό κρέμασμα από μια κλωστή έχει την τάση να γέρνει την ζυγαριά προς την λογική. Υπήρξε ένας άνθρωπος που είπε «Σκέφτομαι άρα υπάρχω»  κι αυτό σε βάζει να σκέφτεσαι περίπου σαν το «η κότα έκανε το αυγό η το αβγό την κότα;» Με αυτό τον τρόπο ο Ντεκάρτ προτίμησε την λογική πηγή, αντί της θεϊκής πηγής της γνώσης. Ο Ντεκάρτ έφτασε σε  αυτή του την διαπίστωση κάνοντας ένα πείραμα πάνω στην ριζοσπαστική αμφιβολία, δηλ. στο να ανακαλύψει αν υπήρχε κάτι για το οποίο να μπορούσε να είναι σχετικά σίγουρος, κάτι για το οποίο δεν θα μπορούσε να αμφιβάλει.


Αλλά όσο κι αν αμφέβαλε δεν συνέχισε να ερχόταν αντιμέτωπος με το γεγονός ό,τι υπήρχε ένας αμφισβητίας, δηλ. ο εαυτός του. Έπρεπε ν’ αμφισβητήσει την ίδια την αμφισβήτηση. Θα μπορούσαμε να γλυτώναμε από έναν μεγάλο βαθμό παρερμηνείας και παρεξηγήσεων αν απλά έλεγε «Αμφιβάλω άρα υπάρχω»
Για να μην αμφιβάλει κάποιος σε ό,τι σκέφτεται, πρέπει πρώτα να μην αμφιβάλει ότι υπάρχει.Διότι αν πάρουμε σαν δεδομένο το «Αμφιβάλω άρα υπάρχω»ελάχιστοι άνθρωποι στον πλανήτη μας «υπάρχουν» και αυτό γιατί ελάχιστοι άνθρωποι στον πλανήτη μας «αμφιβάλλουν» σχετικά με το οτιδήποτε. Ακόμη και στην μορφή του «σκέφτομαι άρα υπάρχω» να το πάρουμε το ίδιο ισχύει.
[Όταν ο Ντεκάρτ πέθανε και πήγε στον Αη Πέτρο του είπε «ακόμα σκεφτομαι άρα υπάρχω» για να εισπράξει την απάντηση "Δεν υπάρχεις, αλλά μην το σκέφτεσαι"] κατά τον Αρκά.
Με περισσή εγωπάθεια οι άνθρωποι, δεν αμφιβάλουν καθόλου για τίποτα και χωρίς σκέψη, αναφέρουν το ένα ή το άλλο απόφθεγμα, αφορισμό ή κείμενο, φιλοσοφική θέση ή θεωρία και το αποδίδουν με σιγουριά χωρίς σκέψη ή έστω αμφιβολία, στον ένα ή στον άλλο φιλόσοφο, ενώ δεν γνωρίζουν καν αν αυτός το είπε έτσι ή αλλιώς γιατί σαν πρόσωπο δεν είναι σίγουρο ό,τι υπήρξε και τα υποτιθέμενα λεγόμενα του είναι λόγια άλλων ανθρώπων, σκέψεις άλλων ανθρώπων –ποιος ξέρει αν είναι καν ανθρώπων- που απλώς επαναλαμβάνουν παπαγαλίζοντας κατά πως τους βολεύει, διαιωνίζοντας σωστά και λάθη, ανάκατα μέχρι σήμερα.
Σκέψου πόσο ανόητος φαίνεσαι, όταν λες -αν δεν το δω μα τα μάτια μου δεν το πιστεύω- και άλλες ανάλογες μεγαλοστομίες, ειδικά όταν όλα όσα παπαγαλίζεις είναι λόγια άλλων, που δεν είδες ποτέ και δεν μπορείς να είσαι καν σίγουρος, πως αυτοί τα είπαν, ή αν καν υπήρξαν με σιγουριά! Και αυτό το «αν δεν το δω με τα μάτια μου …»  αποκλείει τους τυφλούς απ’ την γνώση; Είδες ΕΣΥ ό,τι η γη είναι στρογγυλή … με τα μάτια σου; Που το ξέρεις ό,τι είναι στρογγυλή αφού δεν την είδες;
Αν τα μάτια σου σε κοροϊδεύουν -ειδικά αν δεν έχεις καλλιεργήσεις τον εγκέφαλο σου, γιατί με τον εγκέφαλο βλέπεις και όχι με τα μάτια- σκέψου σε τι πέλαγος άγνοιας κολυμπάς όταν αυτά που καλλιεργούν το εγκέφαλο δεν είναι και τόσο σίγουρο … ό,τι είναι έτσι όπως λέγονται !
Όταν ακόμα δεν γνωρίζουμε οι άνθρωποι, τι είναι η βαρύτητα τι είναι το ηλεκτρικό φορτίο, όταν ακόμα κινούμαστε με πετρέλαιο, όταν και την πυρηνική ενεργεία την μετατρέπουμε σε ηλεκτρική με τρόπο σαν το παράδειγμα: οι δυο ενέργειες είναι δυο δωμάτια μεσοτοιχία, κι εμείς περνάμε από το ένα στ’ άλλο μέσω του άλφα Κενταύρου (spontaneous idea), όταν την τύφλα μας την καταραμένη έχουμε ακόμα για το πληροφοριακό περιεχόμενο του DNA κλπ κλπ, εντούτοις δεν μας λείπει η εγωπάθεια της σιγουριάς, για τους χαριτωμένους νομούς που «ανακαλύψαμε» !!!
Βασική αρχή και μέτρο υγιούς ψυχικά ανθρώπου είναι ο τρόπος που επικοινωνεί και ειδικά η αναμετάδοση της επικοινωνίας του. Λες κάτι στον Νίκο να πει στον Γρηγόρη κι αυτός άλλο κατάλαβε κι άλλο του είπε, με αποτέλεσμα … σύγχυση, αταξία και καθημερινές παρεξηγήσεις στις ζωές όλων σας. Όλη αυτή η αταξία δημιουργείται από μια απλή αναμετάδοση επικοινωνίας στον παρόντα χρόνο και τόπο κι όχι μετά από 1.000+ χρόνια.
 Αυτό που είναι σχετικά ξεκάθαρο σήμερα, μετά την επόμενη χρονικά στιγμή παύει να βγάζει νόημα, ή αλλοιώνεται το νόημα του εντελώς ειδικά όταν οι ορισμοί των λέξεων και οι τονισμοί αλλάζουν … και αλλάζουν σε 5 -10 χρόνια πόσο μάλλον σε 1.000+  Ήδη σήμερα η νεώτερη γενιά δεν μιλά και δεν γνωρίζει τους ορισμούς των λέξεων και τις έννοιες της μόλις προηγούμενης. 
Πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε για την σιγουριά μας, όταν αναφερόμαστε σε λόγια και σκέψεις ανθρώπων που έζησαν –αν έζησαν- πολλές χιλιάδες χρόνια πριν;Δεν μιλώ για θρησκείες και ανάλογες φαντασιώσεις αλλά για πιο «πραγματικά» πρόσωπα και πράγματα. Επιγραμματικά ας κάνουμε κάποιες αναφορές, μπορείς να βρεις πολύ περισσότερες, αν ερευνήσεις εντελώς επιφανειακά, δεν χρειάζεται και πολύς κόπος για ν’ ανακαλύψεις πως κάθε τι που θεωρείς σταθερό δεδομένο … δεν είναι καν δεδομένο και πόσο βέβαιος μπορείς να είσαι για τις εικασίες;
Ο Όμηρος φέρεται ως ο συγγραφέας των ποιητικών κειμένων της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, από τα πρώτα κείμενα της Ιστορικής περιόδου της αρχαίας Ελλάδας, γνωστά ως «Ομηρικά Έπη». Αναφέρεται σαν συγγραφέας, ενώ δεν έγραψε τίποτε, ενώ το πιο σωστό είναι να αναφέρεται σαν ραψωδός. Για τη ζωή του δεν υπάρχουν καθόλου  πληροφορίες και αυτές οι λίγες είναι αντιφατικές, ενώ η φιλολογική επιστήμη των δύο τελευταίων αιώνων αμφισβήτησε την ύπαρξή του και μάλιστα θεωρεί πως δεν υπήρξε μονάχα ένας Όμηρος. Διαθέτουμε επτά βίους των Ομήρων που προέρχονται από την αρχαιότητα!! Δηλαδή δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως κάποιος άνθρωπος που λέγεται Όμηρος υπήρξε, πόσο μάλλον να έγραψε τα εν λόγο κείμενα. Η σύγχρονη έρευνα, και ειδικότερα όσοι δέχονται ότι ο Όμηρος μπορεί να θεωρηθεί πραγματικό πρόσωπο, τοποθετεί τη ζωή του στον 8ο αι. π.κ.ε. και θεωρεί πιθανό ότι ήταν Ίωνας αοιδός –ραψωδός συνεχιστής μιας μακραίωνης παράδοσης προφορικών ηρωικών αφηγήσεων
Υπό τον όρο «ομηρικό ζήτημα» ομαδοποιούνται πολλά ερωτήματα που έχουν σχέση με την πατρότητα, τον τρόπο σύνθεσης και την καταγραφή της Ιλιάδας και της Οδύσσειας. Ειδικότερα, έχουν τεθεί τα θέματα: Ήταν πραγματικό πρόσωπο ο Όμηρος; Ήταν μονάχα ένας; Πότε έζησε, πώς συνέθεσε ή έγραψε τα έργα του και ποια είναι αυτά; Τα κείμενα που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα είναι έργα του ίδιου ποιητή; Κάποιες υφολογικές αλλά και πολιτισμικές διαφορές μεταξύ των δύο ποιημάτων καθιστούν πιθανό το γεγονός να μην γράφτηκαν από τον ίδιο συγγραφέα; Τα κείμενα είναι ενιαίες ποιητικές συλλήψεις ή αποτελούνται από διάφορα στρώματα;
Τα σημερινά κείμενα προέρχονται από συνένωση πολλών τμημάτων κι επέκταση παλαιοτέρων. Απέναντι σε αυτήν την «αναλυτική» θεωρία τάσσονται οι «ενωτικοί» που υποστηρίζουν ότι στο καθένα μπορεί να διακριθεί μία συνεπής λογοτεχνική σύλληψη και πραγμάτωση από ένα άτομο. Η σύγκριση με προφορικά έπη έδειξε ότι οι προφορικοί ποιητές, με τεχνικές που δεν είναι οικείες σε μια εγγράμματη κοινωνία, μπορούν να συνθέσουν και να απομνημονεύσουν ποιήματα μεγάλης έκτασης !!
Από την προφορική θεωρία, προκύπτει το ερώτημα ποια ήταν η συμβολή της γραφής στη σύνθεση των ποιημάτων, καταγράφηκαν την εποχή που συντέθηκαν κατά τη διάρκεια της απαγγελίας, υπαγορεύτηκαν από τον ποιητή ή επιβίωσαν προφορικά και καταγράφηκαν αργότερα; Με δυο λόγια ο Όμηρος (αν υποθέσουμε ό,τι υπήρξε ένας άνθρωπος που λεγόταν Όμηρος)  δεν έγραψε τίποτε, δεν υπάρχει τίποτε γραμμένο απ τον ίδιο προσωπικά και αυτά που υπάρχουν είναι πολλών και πολύ μεταγενέστερων συγγραφέων, με τις ανάλογες αλλοιώσεις που επιφέρει ο χρόνος στην αναμετάδοση του λόγου.
Ο Σωκράτης δεν έγραψε τίποτε, δεν υπάρχει δικό του γραπτό, αλλά οι άνθρωποι λένε πως είπε το ένα ή το άλλο έτσι αυθαίρετα. Μην ξεχνάμε πως η «διαλεκτική» που του αποδίδεται, είναι ό,τι χειρότερο για την έρευνα, γιατί τοποθετεί  τον άνθρωπο ερευνητή σε κατάσταση αποτελέσματος και όχι αιτίας. Άρα επιφέρει σύγχυση και καμία πρόοδο. Καταστρατηγεί δε, κάθε κανόνα ορθής επικοινωνίας αν τυχόν κάποιος θελήσει να την εφαρμόσει.
Και ποιος έδωσε στον άνθρωπο την «διαλεκτική» ο  δύσμορφος Σωκράτης ή το δαιμόνιο που του μιλούσε;Κάποιος άνθρωπος υποθετικά φιλόσοφος ή οι καταλήψεις του; Πόσο σίγουρος είσαι ΕΣΥ; Οι μοναδικές πηγές για τη ζωή και τα ΛΕΓΟΜΕΝΑ (και όχι τα γραπτά) του, είναι κατ’ αρχάς ο Πλάτων, ο Ξενοφών, ο Αριστοτέλης και ο Αριστοφάνης. Διάφοροι συγγραφείς ασχολήθηκαν με τον Σωκράτη ήδη από την αρχαιότητα και ο καθένας πρόσθεσε νέες πτυχές από τη ζωή του και φυσικά σύμφωνα με τις δικές του πεποιθήσεις.
Ο Σωκράτης, όπως οΗράκλειτος και οΠυθαγόρας, δεν άφησε κανένα σύγγραμμα. Γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο να καθοριστεί ακριβώς το περιεχόμενο της φιλοσοφίας του και, πρακτικώς, ότι γνωρίζουμε για τον Σωκράτη προήλθε κυρίως από όσα έγραψαν οι μαθητές του σχετικά με αυτόν, καθώς και ορισμένους συγγραφείς που επικεντρώθηκαν στη μελέτη της προσωπικότητάς του και ο καθένας πρόσθεσε τα δικά του!
Ο W.K.C. Gutrie  γράφει πως «μελετώντας τα κείμενα που αποδίδονται στον Σωκράτη, στο τέλος ο καθένας έχει το δικό του, ως ένα βαθμό Σωκράτη, που δεν είναι ίδιος ακριβώς με τον Σωκράτη κανενός άλλου» Πόσοι Σωκράτες υπάρχουν άραγε;
Στην εποχή του Σωκράτη έχουμε με τους Σοφιστές τη στροφή της φιλοσοφίας προς τον άνθρωπο και τη χρήσιμη αρετή, ενώ προηγουμένως το κύριο θέμα της φιλοσοφίας των προσωκρατικών ήταν η φύση. Βέβαια, οι Σοφιστές, δεν ήταν φιλόσοφοι, δεν διείσδυσαν εις βάθος στη μελέτη της πραγματικής ουσίας του ανθρώπου. Ο Αριστοτέλης αναγνωρίζει αυτή τη στροφή του πνεύματος με τη φράση «επί Σωκράτους το δε ζητείν τα περί φύσεως έληξε, προς τη χρήσιμη αρετή και την πολιτική δε απόκλεινον οι φιλοσοφούντες». 
Ο Ηράκλειτος επίσης δεν έγραψε τίποτα, που να έχει φτάσει ως εμάς, μάλιστα παραλίγο να μην γνωρίζαμε καν την ύπαρξη του! Πόσο σίγουρος μπορείς να είσαι ό,τι αυτά που αναφέρονται στον Ηράκλειτο είναι έτσι όπως ο φιλόσοφος τα σκεφτόταν;Στον Ηράκλειτο απονέμεται (αυθαίρετα) ένα έργο με τίτλο «Περί Φύσεως», το οποίο χωρίζεται σε τρία μέρη με περιεχόμενο πολιτικό, θεολογικό και κοσμογονικό. Από τα λιγοστά αποσπάσματα που έχουν διασωθεί, φαίνεται πως ο χαρακτήρας του γραπτού έργου του είναι αποφθεγματικός. Το απόφθεγμα από την φύση του είναι δυσνόητο αλλιώς δεν θα ήταν απόφθεγμα.
Η δομή και σύνθεση των αφορισμών του είναι λεπτομερειακά επεξεργασμένη και το ύφος του αινιγματικό και κωδικοποιημένο, όχι από τον ίδιο, αλλά από τους μεταγενέστερους που τα χρησιμοποίησαν κυρίως οι Πλωτίνος, Πορφύριος, Πρόκλος, Ευσέβιος και άλλοι. Αυτός είναι άλλωστε ο βασικός λόγος για τον οποίο αποκλήθηκε «σκοτεινός».
Είναι δύσκολο να κατανοηθούν αυτά που αποδίδονται στον Ηράκλειτο, γιατί έχει χαθεί η αληθινή σημασία κάποιων λέξεων που χρησιμοποιεί καθώς και η αρχαϊκή στίξη, η οποία έχει υποστεί διαστρεβλωτική επέμβαση, κάτι που επισημαίνει και ο Αριστοτέλης.
Πιθανόν αν είχαμε και τα συμφραζόμενα δηλ. ολόκληρο το κείμενο, να μπορούσαμε να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της φιλοσοφίας του. Κανένας δεν έγραψε σχεδόν, τίποτε για τον Ηράκλειτο και αν δεν τον ανέφερε σε λίγες γραμμές ο Διογένης ο Λαέρτιος ή δεν αναφέρονταν σε αυτόν,  αποσπασματικά μια χούφτα όμοιοι του φιλόσοφοι δεν θα γνωρίζαμε καν την ύπαρξη του !!! όμως με περισσή αφροσύνη, λέμε ότι ο Ηράκλειτος είπε το ένα ή το άλλο, όταν το μόνο για το οποίο μπορούμε να είμαστε σίγουροι, είναι οι εικασίες μας.
Ο Διογένης ο Λαέρτιος ήταν ιστοριογράφος της φιλοσοφίας της αρχαιότητας,συγγραφέας του έργου «Βίοι φιλοσόφων». Πιθανολογείται –δεν είναι καθόλου σίγουρο- πως έζησε στις αρχές του 3ου μ.κ.ε. αιώνα, όμως για τη ζωή του, την καταγωγή του, τη μόρφωση του, το σύνολο του έργου του, την προσωπικότητα του, δεν γνωρίζουμε τίποτε, ενώ δεν υπάρχουν αντίστοιχα σοβαρά αποδεικτικά στοιχεία, καθώς οι αρχαίοι συγγραφείς δεν δίνουν σχετικές πληροφορίες. Για τον λόγο αυτό, οι ερευνητές δεν μπορούν παρά να τον αναζητήσουν μέσα από το έργο του, από στοιχεία που σίγουρα είναι αποσπασματικά και δύσκολο να επαληθευτούν. Βεβαιότητα δεν υπάρχει ούτε για το όνομα του αφού τα χειρόγραφα άλλες φορές δίνουν το όνομα Διογένης Λαέρτιος και άλλες Διογένης ο Λαερτιεύς. Μια εικασία περιγράφει πως το Λαέρτιος ίσως προέρχεται από κάποιον πρόγονό του που λεγόταν Διογένης Λαερτιάδης.
Το κυριότερο έργο του, που σώθηκε ολόκληρο, περιέχει τους βίους των αρχαίων φιλοσόφων και αποτελείται από 10 βιβλία. Είναι πιθανό για κάποιους, το έργο αυτό να κυκλοφόρησε την εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αλεξάνδρου Σεβήρου (222-235 μ.κ.ε.). Συνήθως ονομάζεται Βίοι φιλοσόφων, αλλά στην πραγματικότητα έχει έναν μακροσκελή τίτλο: «Βίοι και γνώμαι των εν φιλοσοφία ευδοκιμησάντων και των εκάστη αιρέσει αρεσκόντων εν επιτόμω συναγωγή»
Στο προοίμιο του έργου του, ο συγγραφέας αναζητά την καταγωγή της φιλοσοφίας, και αναλύει τις ανατολικές επιδράσεις στους Έλληνες φιλοσόφους. Καταρχάς, χρησιμοποίησε πρωτότυπα στοιχεία από διαθήκες, επιστολές (όχι πάντα γνήσιες) και δικαστικά κείμενα. Κατά δεύτερο λόγο, χρησιμοποίησε λογοτεχνικά στοιχεία, όπως αναφορές από κωμωδίες εναντίον φιλοσόφων και στίχους από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Τέλος, άντλησε πληροφορίες από φιλοσοφικές πηγές, όπως επιμέρους συγγραφές για τους φιλοσόφους, τις αιρέσεις τους, τους καταλόγους μελών και ηγετών τους ή δοξογραφικές συλλογές που περιείχαν τα ουσιώδη σημεία της διδασκαλίας κάθε αιρέσεως. Πόσο σίγουρος μπορείς να είσαι γι’ αυτά που διαβάζεις, πόσο βέβαιος;

Πυθαγόρας ή Πυθαγόρης ο μεταφυσικός φιλόσοφος που για 1.000+ χρόνια ήταν απαγορευμένο να μιλά κανείς για την φιλοσοφία και το έργο του!!! Ότι πληροφορίες έχουμε για την ζωή και το έργο του προέρχονται από τους μεταγενέστερους του, τον Πορφύριο, τον Ιάμβλιχο και φυσικά τον Διογένη Λαερτιάδη. Ο Πυθαγόρης έζησε το 580-490 π.κ.ε και οι Πορφύριος και Ιάμβλιχος περίπου το 300 μ.κ.ε. οκτακόσια χρόνια αργότερα.

Πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε για τα αποδιδόμενα στον Πυθαγόρα, όταν όλες ανεξαιρέτως οι πληροφορίες που έχουμε για τον Πυθαγόρα, την ζωή, τον θάνατο του και το έργο του είναι τελείως αμφίβολες. Η προσωπικότητα του και οι διδασκαλίες του τυλίχτηκαν με ένα πέπλο περίτεχνης ακατανοησίας, μεταφυσικού μυστηρίου και παράξενου θρύλου για πολλούς αιώνες και είναι αμφίβολο αν αυτό το μυστήριο το έχει χάσει σήμερα.

 … έτσι, ελαφρά τη καρδία, λέμε «όπως είπε ο Πυθαγόρας … μπλα μπλα μπλα» Που το ξέρεις με σιγουριά πως το είπε στ’ αλήθεια ο Πυθαγόρας όταν δεν γνωρίζουμε καν αν λεγόταν Πυθαγόρας ή Πυθαγόρης; Το σωστό είναι να λέμε «Εικάζουμε ό,τι ο Πυθαγόρας αναφέρετε σε ….»

[ΠΗΓΗ: http://www.terrapapers.com]

Viewing all articles
Browse latest Browse all 242

Trending Articles