Το τραγούδι είναι μελωδικό αλλά σκληρό. Ο μύθος λέει πως έχει γραφτεί σε ένα πρόχειρο ημερολόγιο τοίχου στην ανάκατη κουζίνα ενός σπιτιού στο Κεν΄τακι, το 1931. Το έγραψε η Φλόρενς Ρις, σύζυγος του συνδικαλιστή Σαμ Ρις λίγο μετά την είσοδο του σερίφη της περιοχής στο σπίτι της. Ο ανθρακωρύχος σύζυγός της και οργανωτής μιας μεγάλης απεργίας είχε διαφύγει τη σύλληψη, αλλά ήταν σαφές ότι δεν υπήρχαν ασφαλείς ουδετερότητες στην όλη κατάσταση. Ο ρυθμός βασιζόταν σε ένα παλιό γκόσπελ τραγούδι και οι στίχοι ήταν απλοί: «Σε ποια πλευρά είσαι;» επαναλαμβάνει διαρκώς, παρεμβάλλοντας την αλήθεια ότι δεν υπάρχουν ουδέτεροι στην κομητεία Χάρλιν, την περιοχή της μεγάλη απεργίας. «Θα είσαι με τους εργάτες ή θα είσαι ένας προδότης;» ρωτάει λίγο μετά, με μια ύπουλα τρυφερή φωνή απ’ αυτές που οι γυναίκες χρησιμοποιούν όταν τα πράγματα ζορίζουν πραγματικά. Και τελειώνει απλά, αλλά σχεδόν επιθετικά: «Σε ποια πλευρά είσαι, Ε;»
Και κάπως έτσι, από το 1931 και το Κεντάκι, μεταμορφωνόμαστε στην Ελλάδα του 2013, στη χώρα όπου τα καλύτερα (και τα χειρότερα) μυαλά έχουν θολώσει από το φανατισμό. Η κρίση ελευθερώνει πάθη και ένστικτα σπάνιας πόλωσης. Η οικοδόμηση ενός Νέου Εμφυλιοπολεμικού Κράτους με ευθύνη και της κατάστασης, και του πανικού και της κυβέρνησης είναι ορατή. Απωθημένα παλιότερων γενεών βγαίνουν στην επιφάνεια, αναφορές σε ένδοξες μάχες του Εμφυλίου στριμώχνονται στο Twitter, ακροδεξιά ρητορική και αριστερή αντίδραση μοιάζουν να μάχονται σε ένα ανιστόρητο εμφυλιοπολεμικό ριμέικ. Και οι υπόλοιποι;
Υπάρχουν οι υπόλοιποι, υπάρχουν ουδέτεροι, υπάρχουν άλλοι;
Υπάρχει μια μεγάλη σιωπηρή πλειοψηφία που δεν περνάει καλά ανάμεσα στις φωνές της οργής. Δεν είναι παθητικοί, δεν είναι άβουλοι, είναι απλώς σιωπηλοί. Οι περισσότεροι είναι υπέρ της σχέσης με την Ευρώπη, είναι όσοι θέλουν να τους σέβονται και να σέβονται τους θεσμούς, όσοι επιθυμούν τη δημοκρατική λειτουργία, όσοι προσπαθούν ν’ αντιμετωπίσουν την πολιτική και τους πολιτικούς με ανοιχτό μυαλό και όχι με μικροπολιτικό τυχοδιωκτισμό, όσοι ενοχλούνται από τις ακροδεξιές ρητορικές, όσοι γελάνε με τις ακατανόητες παλαιοκομμουνιστικές αντιδράσεις της άλλης πλευράς, όσοι θυσίασαν αρκετά σε οικονομικό επίπεδο, αλλά δεν έχουν όρεξη να θυσιάσουν και την ανθρωπιά τους, όσοι δεν πιστεύουν ότι η Δημοκρατία ξεχειλώνει, όσοι ενοχλούνται από το όλο και πιο θρασύ ξέπλυμα της Ακροδεξιάς, όσοι θέλουν να ζήσουν σε ένα λειτουργικό κράτος, όσοι δεν πείθονται από ένα successstoryμε 30% ανεργία, όσοι δεν λένε «καλά να πάθουνε» στην πρώτη απόλυση, όσοι δεν ονειρεύονται κονσερβοκούτια. Είναι η σιωπηλή πλειοψηφία. Μπερδεμένη, αδύναμη και ανίκανη να ακουστεί μέσα σε τόσες κραυγές πάθους.
Μήπως, όμως, η αδράνεια πλέον είναι συνενοχή; Μήπως η ουδετερότητα είναι μια παλιά πολυτέλεια; Μήπως το δίλημμα που έχει τεθεί ανάμεσα στο φιλελευθερισμό και στο μνημόνιο, στις μεταρρυθμίσεις και στις «μεταρρυθμίσεις» με περιστολή της Δημοκρατίας και στο αντιμνημόνιο, στο νομισματικό ρίσκο και στην επιστροφή στη δραχμή θα είναι όλο και πιο επιτακτικό; Μήπως αργά ή γρήγορα θα κληθούμε να διαλέξουμε χωρίς την πολυτέλεια της ουδετερότητας, που θα συνθλιβεί από τη σφοδρότητα της πόλωσης; Μάλλον ναι!
Η Ιστορία δεν γράφεται από τους ουδέτερους. Είτε οι νικητές (απευθείας) είτε οι ηττημένοι (στη συνέχεια, όταν ανασυντεθούν ιδεολογικά) γράφουν τις εκδοχές τους.Οι ουδέτεροι, όμως, βασανίζονται περισσότερο από την αναλυτική τους ικανότητα. Δεν ανήκουν πουθενά, πιστεύουν ότι οι κοινωνίες διαμορφώνονται και δεν δημιουργούνται από την πόλωση, αλλά θεωρούνται ηττημένοι και συνομολογημένοι, ανεξαρτήτως έκβασης. Είναι αυτοί που χάνουν από την έλλειψη λογικής.
Υπήρξε μια εποχή όπου η μετριοπάθεια ήταν ο κανόνας. Τα χρήματα ήταν περισσότερα, οι συνθήκες λιγότερο επείγουσες, η πολιτική λιγότερο λούμπεν. Ήταν μια άλλη εποχή, μια άλλη Ελλάδα. Όλα αυτά μοιάζουν να έχουν εξαφανιστεί καθώς βυθιζόμαστε στην κρίση σαν ένα καράβι με περισσότερους επιβάτες απ’ ότι σωστικές λέμβους, που παλεύουν για το ποιος θα μπει σε ποια. Μόνο μια μεγάλη τρύπα και κάποιοι τρόποι για να διορθωθεί η ζημιά. Απλώς εμείς καθόμαστε επάνω από την τρύπα και βλέπουμε κάποιους άλλους να μαλώνουν για την πλευρά από την οποία θα διορθωθεί, καθώς το νερό ξεχειλίζει. Καλωσήλθατε στην Ελλάδα του 2013. Και περαστικά.
[ΠΗΓΗ: Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Εσύ σε ποια πλευρά είσαι, Αιρετικά στο ΒΗΜΑgazino 23 Ιουνίου 2013]