Δώσε μου έναν ήχο. Χωρίς ήχους, χωρίς κάτι σαν μουσική δεν μπορώ να σκεφτώ για να γράψω. Ήχο θες; Στην περίπτωση αυτή ο ήχος είναι σταθερός, ο ίδιος παντού. Είναι ο παφλασμός των κυμάτων δίπλα στα πόδια σου, ένα νανουριστικό «μάντρα» που σε συντροφεύει στο γύρισμα της κάθε σελίδας.
Μυρωδιές έχω; Καρύδα, αποκλειστικά.Χρώματα; Μπλε σε όποια απόχρωση θέλεις. Και κίτρινο-λευκό, εκτυφλωτικό. Παίζει πάνω στα μάτια σου καθώς μπαινοβγαίνει κάτω από την ομπρέλα.
Αεράκι να βάλω; Λίγο. Αεράκι, όπως το λες. Μη μας πάρει τις σελίδες και τις σηκώσει! Θυμάσαι τι έπαθε η «Τριλογία Της Νέας Υόρκης» του Όστερ πέρυσι στην Παχιά Άμμο;Βοτσαλάκι να βάλω; Κανένα φύκι; Ένα ξωκλήσι κάπου στο βάθος; Έναν ψαρά να μαζεύει δίχτυα; Κανέναν γλάρο να με κοιτάζει με μισό μάτι; Χμ, τι να σου πω, μπορεί να ξεφύγεις. Έτσι όπως πας σε βλέπω να προσθέτεις παιδάκια να τσιρίζουν στα ρηχά, εγκυμονούσες αρσενικές κοιλιές που μιλούν δυνατά στο κινητό τους (ναι, οι κοιλιές), μεγαλοκοπέλες που συγκρίνουν τις κυτταρίτιδές τους, ρακετόβιους να πανηγυρίζουν την κατάκτηση του 1ου Πανπαραλιακού Πρωταθλήματος Ρακέτας Χωρίς Κανέναν Τραυματία και κάθιδρους μικροπωλητές να σου πλασάρουν σε ακατάληπτη γλώσσα ένα από τα τριανταεπτά ψάθινα καπέλα που φορούν στο κεφάλι τους. Βγαίνεις εκτός θέματος.
Μα… Μα υπάρχουν όλα αυτά! Είναι η πραγματικότητα.Βλέπεις, η πλειοψηφία των ανθρώπων στην παραλία δυστυχώς δεν διαβάζει. Κανείς τους. Ok, σχεδόν. Ίσως καμιά αθλητική εφημερίδα ή κανένα ένθετο κυριακάτικης ή τα ζώδια στην τελευταία σελίδα ενός περιοδικού με τεράστιες φωτογραφίες και μικροσκοπικά κείμενα. Και βέβαια, όλοι μαζί κι ανεξαιρέτως, διαβάζουν sms στο κινητό και μηνύματα στο inbox τους με περισσό ζήλο.
Ορίστε, ενώ το είχες ξεκινήσει τόσο καλά, τώρα το ισοπεδώνεις. Μην είσαι τόσο πεσιμίστρια, άνοιξε καλύτερα τα μάτια σου, κοίταξε λίγο πιο προσεκτικά γύρω σου και παραπέρα. Αν το κάνεις, θα τους δεις… Υπάρχουν. Άλλωστε είσαι κι εσύ μέσα σ’ αυτούς. Οι αναγνώστες της παραλίας. Χαίρονται όπως όλοι μια από τις ελάχιστες πολυτέλειες που έχουν απομείνει στη μίζερη ζωή μας (λίγες χαλαρές ώρες κοντά στη θάλασσα) και την εντείνουν με μια από τις μεγαλύτερες απολαύσεις, την ανάγνωση ενός βιβλίου.
Βιβλίου; Μήπως εννοούμε tablet ή κανένα e-reader; Μπα, ελάχιστοι έχουν. Ριψοκίνδυνοι τύποι.Μπορεί η συσκευή ανάγνωσης που έχουν να βραχεί, να αλειφτεί κι εκείνη, κατά λάθος, με αντηλιακό λάδι, να γεμίσουν τα περιθώριά της με άμμο, η αντανάκλαση του ήλιου πάνω της να κουράσει το μάτι. Φυσικά υπάρχει πάντα και ο κίνδυνος να τους την κλέψουν. Άσ’ τους καλύτερα. Πήγαινε σ’ εκείνους, νά, λίγο πιο ‘κεί. Εκείνους που κρατούν το βιβλίο με τα νωπά από τη θαλασσινή υγρασία φύλλα. Το βιβλίο που στις σελίδες του λατρεύει να εγκλωβίζεται η άμμος. Εκείνους που για σελιδοδείκτες έχουν ένα βότσαλο ή ένα κοχύλι επειδή ξέχασαν τον χάρτινο στο σπίτι. Που παρατείνουν την αγωνία της ιστορίας που διαβάζουν με μια βουτιά στη θάλασσα, για να τη συνεχίσουν ύστερα με μεγαλύτερο ενθουσιασμό. Τους βλέπεις που έχουν απομονώσει τους ενοχλητικούς θορύβους (αλλά και τύπους) της παραλίας και κολυμπούν σε κοραλλιογενείς λογοτεχνικούς βυθούς κρατώντας τα απολύτως απαραίτητα; Το κύμα, τον ήλιο και το αεράκι. Αυτοί είναι εντός θέματος.
Και τι να διαβάζουν άραγε; Να εστιάσω στους τίτλους; Κοίτα, εξαρτάται. Υπάρχουν ξέρεις και οι αναγνώστες του ενός-βιβλίου-το-χρόνο (και μάντεψε ΠΟΥ μπορεί να το διαβάζουν), μπορείς να τους προσπεράσεις εύκολα, αφού οι τίτλοι των βιβλίων τους βρίσκονται στις λίστες των ευπώλητων, μιας και συνήθως επιλέγουν από εκεί το μοναδικό τους απόκτημα. Πάμε παρακάτω λοιπόν. Νοερά επιχειρώ να λαθραναγνώσω πίσω από βρεγμένα κεφάλια και πάνω από λαδωμένες πλάτες:
- Το Σπίτι Του Ύπνου – Τζόναθαν Κόου (Πόλις)
Άνθρωποι με διαταραχές ύπνου, αδιέξοδοι έρωτες, πολιτική, ψυχανάλυση, κινηματογραφικές και λογοτεχνικές αναφορές, εκπλήξεις, ανατροπές και υπέροχο χιούμορ μπλέκονται σε μια απίστευτη ιστορία που αυξάνει το ενδιαφέρον σελίδα τη σελίδα και λίγο πριν το τέλος σού προκαλεί κι ένα, με την καλή έννοια, εγκεφαλικό επεισόδιο. (Όποιον Κόου και να πιάσεις μια χαρά θα περάσεις.)
- Η Σκιά Της Σκιάς / Και Σαν Σκιές Επιστρέφουμε – Π. Ι. Τάιμπο ΙΙ (Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη / Άγρα)
Μπερδεύεσαι λιγουλάκι (λιγουλάκι είπα!) στην αρχή, αλλά μόλις πιάσεις ρυθμό και ονόματα, απολαμβάνεις τις περιπέτειες μιας από τις καλύτερες λογοτεχνικές ανδροπαρέες. Δεκαετία ’20, δολοφονίες, συνωμοσίες, μοιραίες συναντήσεις, μοιραίες γυναίκες, καταιγισμός από ατάκες, ξύλο, κυνηγητό και πολύ ντόμινο. (Γενικά… Τάιμπο ΙΙ να ‘ναι και ό,τι νά ‘ναι – εγγύηση.)
- Η Κυρία Της Λίμνης – Ραίημοντ Τσάντλερ (Ερατώ)
Ο Φίλιπ Μάρλοου εξιχνιάζει μια πολύπλοκη υπόθεση δολοφονίας. Δεν χρειάζεται να ξέρεις τίποτα περισσότερο για να το διαβάσεις. (αλλά μπορείς να διαβάσεις κι άλλα βιβλία του Τσάντλερ στην παραλία. Και Χάμετ να διαβάσεις και Χάισμιθ και Μάρκαρη και Μαμαλούκα και Παπαδημητρίου και, και… Τα καλογραμμένα αστυνομικά μυθιστορήματα είναι η καλύτερη καλοκαιρινή παρέα. Το SPF μόνο να προσέξεις, από 20 και πάνω, πληζ, γιατί μπορεί ν’ απορροφηθείς από την ανάγνωση και δεν είμαστε για εγκαύματα…)
- Το Άρωμα Του Ονείρου – Τομ Ρόμπινς (Αίολος)
Έπος. Παραμύθι μαγικό και φιλοσοφικό, και σέξυ και αστείο, ιδανικό για την αμμουδιά ή το βραχάκι. Οι τελευταίες δύο σταγόνες της μυστικής ουσίας του σύμπαντος βρίσκονται μέσα σ’ ένα μπλε μπουκάλι το οποίο έχει χαθεί, οι σταγόνες κινδυνεύουν να εξατμιστούν και δεν μπορώ να σου περιγράψω τι γίνεται μέσα στο βιβλίο μέχρι να βρεθεί (αν βρεθεί) το ρημάδι. (Ο αναγνώστης μού ψιθυρίζει ότι εννοείται πως πέρυσι το καλοκαίρι είχε διαβάσει τον “Τρυποκάρυδο” του Ρόμπινς και πως γενικά τα βιβλία του Ρόμπινς εξαφανίζουν την ακεφιά και σου μαθαίνουν να κολυμπάς και πεταλούδα.)
- High Fidelity – Νικ Χόρνμπυ (Πατάκης)
Τα τραγούδια λένε πάντα την αλήθεια / ό,τι ψέμα στη ζωή μου και να πω / τα τραγούδια λένε πάντα την αλήθεια / λένε πάντα πως για πάντα σ’ αγαπώ. Και την ταινία να έχεις δει δεν έχει σημασία. Αφού το ξέρεις, άλλη χάρη έχει το βιβλίο και η γραφή του Χόρνμπυ. Κι αν το έχεις διαβάσει, δοκίμασε το “Για Ένα Αγόρι”. Ε, ναι, κι αυτό έχει γίνει ταινία, αλλά μην τα ξαναλέμε!
-Ο Ελέφαντας Εξαφανίζεται – Χαρούκι Μουρακάμι (Κοάν / Μέδουσα)
Αν ξαφνικά εκεί που κάθεσαι στην ξαπλώστρα σου, αρχίζεις ν’ ακούς τζαζ μουσική από το πουθενά, μια γάτα δίπλα σου ξεκινά να σου μιλά για τη ζωή της, ενώ πιο πίσω σου μια παρέα ετοιμάζει μια απλή μακαρονάδα την ώρα που στο κινητό σου μια άγνωστη φωνή σε ρωτά τα πιο περίεργα πράγματα, και όλα αυτά τα βρίσκεις συναρπαστικά και υπέροχα, τότε συγχαρητήρια, γιατί επέλεξες ένα βιβλίο του Μουρακάμι για την πλαζ! Άσχετο αν εγώ δεν είμαι καλή στις περιγραφές, επιβάλλεται μια βουτιά στο μαγικό ρεαλισμό του Χαρούκι. Πολλοί λένε να ξεκινήσει κανείς τη μουρακαμική του διαδρομή από το “Νορβηγικό Δάσος”. Δική μου πρόταση για αρχάριους είναι οι δεκαεπτά γοητευτικές ιστορίες του “Ελέφαντα”. Κολύμπι: διήγημα, αντηλιακό, διήγημα, παγωτό, διήγημα κ.ο.κ.
- Το Σύνδρομο Του Πόρτνοϊ – Φίλιπ Ροθ (Πόλις)
Έχεις να πεις κάτι για τις σεξουαλικές εμμονές; Έχεις; Αν δεν έχεις διαβάσει “Tο Σύνδρομο Του Πόρτνοϊ”, τότε δεν έχεις ολοκληρώσει την απαραίτητη “διδακτέα ύλη” για να μπορείς να μιλάς. Τον Ροθ παλιότερα τον είχαν Θεό, τώρα τελευταία διακρίνω μια αμφισβήτηση, αλλά πολύ που με νοιάζει, τα βιβλία του αξίζουν πραγματικά, και τούτο εδώ είναι ό,τι πρέπει για την παραλία. Προσοχή όμως γιατί έχει SPF2, αφού από τα χαχανητά που θα σε πιάσουν με το χιούμορ του, κινδυνεύεις να γίνεις το αρνητικό επίκεντρο των γύρω λουομένων. Και πάλι δεν με νοιάζει όμως.
Ουφ, κουράστηκα! Προφανώς κι εσύ που με διαβάζεις, Bookstander. Αναρωτιέμαι όμως, μετά απ’ όλα αυτά, αν τελικά ένα βιβλίο «για την παραλία» έχει πράγματι κάποιες συγκεκριμένες ιδιότητες ώστε να μπορεί να αποκαλείται έτσι. Μία πάντως την έχει σίγουρα: η δομή, το ύφος και ο τρόπος γραφής θα πρέπει να είναι τέτοια, ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να αφήνει και να ξαναπιάνει εύκολα το νήμα της ιστορίας που διαβάζει, για να μπορεί παράλληλα ν’ απολαμβάνει όλα τα υπόλοιπα παρελκόμενα της παραμονής του πλάι στο κύμα.
[ΠΗΓΗ: Aura Voluptas, αναρτήθηκε στο BOOKSTANDπεριοδικό για το ΒΙΒΛΙΟ και την ανάγνωση: http://bookstand.gr/ ]